Uğur Mumcu Kimdir? Neden Katledildi?

Gazeteci ve Araştırmacı Uğur Mumcu 22 Ağustos 1942’de Kırşehir’de doğmuştur.Eşi Şükran Güldal Mumcu (Homan) ile olan evliliğinden bir oğlu (Özgür) ve bir kızı (Özge) olmuştur. Uğur Mumcu anısına ailesi tarafından Ekim 1994’te Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı adında bir vakıf kurulmuştur.

Eşi Güldal Mumcu

Eşi Şükran Güldal Mumcu, 23. Dönem TBMM’ye İzmir Milletvekili olarak girmiş ve 10 Ağustos 2007 – 7 Haziran 2015 tarihleri arasında TBMM Başkanvekilliği görevini yürütmüştür. Ağabeyi İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Av. Ceyhan Mumcu’nun Uğur Mumcu ile ilgili röportajlarının bir kısmı Kardeşim Uğur Mumcu adıyla bir kitapta toplanmıştır.

Eğitim Hayatı

İlkokulu Ankara Devrim İlkokulunda ve ortaokulu Ankara Bahçelievler Deneme Lisesinde okumuştur. 1961’de başladığı üniversite eğitimini avukat olmak üzere başladığı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde 1965’te tamamlamıştır. Henüz öğrenciyken 26 Ağustos 1962’de Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “Türk Sosyalizmi” başlıklı makalesiyle Yunus Nadi Ödülü’nü almıştır. 1969-1972 yılları arasında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde İdare Hukuku Profesörü Tahsin Bekir Balta’nın asistanı olarak çalışmıştır.

Gazetecilik Hayatı

Yeni Ortam gazetesinde köşe yazarlığı yapan Uğur Mumcu, 1975’ten itibaren Cumhuriyet’te “Gözlem” başlıklı köşesinde düzenli olarak yazmaya başladı. Aynı zamanda Anka Ajansında çalışmaktaydı. 1975 Mart’ında makalelerinden oluşan Suçlular ve Güçlüler adlı kitabını yayınladı. Aynı yıl, Altan Öymen’le birlikte hazırladıkları, Süleyman Demirel’in yeğeni Yahya Demirel’in hayalî mobilya ihracatını konu edinen, Mobilya Dosyası adlı kitabı yayınlandı.

1977 yılından sonra sadece Cumhuriyet için yazmaya başladı. “Gözlem” başlıklı köşesinde 1991 yılının Kasım ayına kadar aralıksız olarak yazdı. 1977’de Sakıncalı Piyade ve Bir Pulsuz Dilekçe kitapları yayımlandı. Ertesi yıl, Sakıncalı Piyade adlı yapıtını Rutkay Aziz ile birlikte tiyatroya uyarladı. Oyunu Ankara Sanat Tiyatrosunda tam 700 kere sahneledi. 1978’de, ünlünün yaşam öykülerini, siyasal geçmişlerini, bir güldürü zenginliğiyle anlattığı kitabı “Büyüklerimiz” yayımlandı.

Araştırmaları

1981’de terörün silah kaçaklığıyla ilgisini ortaya koymak ve kamuoyunu bu konuda uyarmak için yazdığı Silah Kaçakçılığı ve Terör yayımlandı. Aynı yıl, Mehmet Ali Ağca’nın Papa’yı öldürme girişiminden sonra Ağca üzerine inceleme ve araştırmalarını yoğunlaştırdı.

Türkiye’de terör olaylarının artması nedeniyle 1979 yılında 12 Mart dönemi öncesi ve sonrası gençlik liderlerinin yaşadıklarını kendi ağızlarından yansıttığı ve silahlı eylemlerle bir yere varılamayacağına dikkat çektiği kitabı Çıkmaz Sokak’ı yayımladı.
1982’de Ağca Dosyası, ardından Terörsüz Özgürlük adlı makale derlemesi yayımlandı. 1983 yılında Ağca ile cezaevinde röportaj yaptı. 1984 yılında Aziz Nesin öncülüğünde bir grup tarafından Cumhurbaşkanlığı ve TBMM Başkanlığına sunulan, ancak Kenan Evren’in imzalayanları “vatan hainliği” ile suçlayarak dava açtığı Aydınlar Dilekçesi’nin hazırlanmasına katıldı; 12 Eylül döneminde aydınlara yapılan işkenceyi anlatan Sakıncasız adlı oyunu yazdı; Papa-Mafya-Ağca kitabını yayımladı.

1987’de araştırmacı gazetecilik açısından büyük bir başarı kabul edilen Rabıta ve 12 Eylül adlı kitapları; 1991’de en önemli araştırmalarından biri olan Kürt-İslam Ayaklanması 1919-1925 yayımlandı.

1991 yılında İlhan Selçuk ve yaklaşık seksen Cumhuriyet gazetesi çalışanı ile birlikte gazeteden ayrıldı. Bir süre işsiz kaldı. 1 Şubat – 3 Mayıs 1992 tarihleri arasında Milliyet gazetesinde yazan Mumcu, Cumhuriyet gazetesindeki yönetim değişikliği üzerine 7 Mayıs 1992’de Cumhuriyet’e döndü.

Mumcu, 7 Ocak 1993 tarihinde “Mossad ve Barzani” isimli bir yazı yazdı. Bu yazısında Barzani, CIA ve Mossad arasındaki bağlantılara değindi ve yazısını şöyle bitirdi:

“Kürtler sömürgeciliğe karşı bağımsızlık savaşı yapıyorlarsa ne işi var CIA ve MOSSAD’ın Kürtler arasında?” “Yoksa CIA ve MOSSAD, anti-emperyalist savaş veriyorlar da dünya bu savaşın farkında değil mi?”

8 Ocak 1993 tarihli Cumhuriyet gazetesindeki Ültimatom başlıklı yazısında ise yakında yayınlayacağı kitabında istihbarat örgütleri ile Kürt milliyetçileri arasındaki bağlantıları açıklayacağını yazmıştı. Kardeşi İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ceyhan Mumcu, cinayetten önce Uğur Mumcu’nun İsrail elçisiyle görüşme yaptığını basına gönderdiği açıklamada yazmıştı.

Gazetecilik hayatı başarılarla dolu olan Mumcu 24 Ocak 1993 tarihinde uğradığı bombalı saldırı sonucu hayatını kaybetmeden önce polis-mafya-siyaset ağının derin boyutlarını araştırmaktaydı. Öldürülme sebebi olarak Abdullah Öcalan’ın bir müddet Millî İstihbarat Teşkilatı için çalıştığını araştırması iddia edilmektedir.

UĞUR MUMCU’NUN ESERLERİ

Mobilya Dosyası (1975)
Suçlular ve Güçlüler (1975)
Sakıncalı Piyade (1977)
Bir Pulsuz Dilekçe (1977)
Büyüklerimiz (1978)
Çıkmaz Sokak (1979)
Rabıta (1979)
Tüfek İcad Oldu (1980)
Silah Kaçakçılığı ve Terör (1981)
Söz Meclisten İçeri (1981)
Ağca Dosyası (1982)
Terörsüz Özgürlük (1982)
Papa-Mafya-Ağca (1984)
Sakıncasız (1984)
Devrimci ve Demokrat (1985)
Liberal Çiftlik (1985)
Aybar ile Söyleşi (1986)
12 Eylül Adaleti (1987)
İnkılap Mektupları (1987)
Bir Uzun Yürüyüş (1988)
Tarikat-Siyaset-Ticaret (1988)
40’ların Cadı Kazanı (1990)
Kâzım Karabekir Anlatıyor (1990)
Kürt İslam Ayaklanması 1919-1925 (1991)
Gazi Paşa’ya Suikast (1992)
Kürt Dosyası (1993)
Katiller Demokrasisi (1997)
Saklı Devletin Güncesi “Çatlı vs.” (1997)
Gazetecilik (1998)
Polemikler (1998)
Uyan Gazi Kemal (1998)
Bu Düzen Böyle mi Gidecek? (1999)
Söze Nereden Başlasam (1999)
Bomba Davası ve İlaç Dosyası (2000)
Unutmayalım, Unutturmayalım (2003)
Eğilmeden Bükülmeden (2004)
Kır Çiçekleri (2004)
Türk Memet Nöbete (2004)
Dost Yüzlerde Zaman (2005)
Çocuklar İçin (2009)
İsterler ki Susalım (2011)
Beyaz Melek (2011)

24 Ocak 1993 günü, arabasına yerleştirilen bomba ile katledilen cumhuriyet yazarı Uğur Mumcu’yu, ölümünün 26. yılında özlemle anıyoruz. Mumcu ve katledilen aydınların anısına Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı, Cumhuriyet gazetesi, Çankaya ve Yenimahalle Belediyesince, 26. Adalet Demokrasi Haftası etkinlikleri gerçekleştirilecek. Mumcu’nun katledildiği 24 Ocak günü başlayacak etkinlikler, gazetemiz yazarı, Türk Hukuk Kurumu ve Atatürkçü Düşünce Derneği Başkanı Prof. Dr. Muammer Aksoy’un katledildiği 31 Ocak’ta son bulacak.

Mumcu ve yitirdiğimiz aydınların anısına düzenlenen 26. Adalet ve Demokrasi Haftası da aynı gün düzenlenecek etkinliklerle başlayacak. Hafta boyunca sürecek etkinliklerin son gününde de 29 yıl önce katledilen yazarımız Prof. Dr. Muammer Aksoy, Ankara Barosu, ADD ve Türk Hukuk Kurumu’nun düzenleyeceği program ile anılacak.

‘Mumcu için söylüyoruz’

Ankara’da 24 Ocak’ta anma programı kapsamında ilk olarak Yenimahalle Belediyesi ve Batıkent Birlikteliği’nin düzenlediği etkinlik, saat 10.00’da, Batıkent Metro durağından Uğur Mumcu Parkı’na yürüyüş ile başlayacak. Mumcu için geniş katılımlı anma programı ise 26 yıl önce katledildiği evinin önünde gerçekleştirilecek. Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı (um:ag) tarafından düzenlenen “Uğur Mumcu Sesleniyor” etkinlik programında, saat 12.00’de, karanfiller ve mumlarla sevenleri Mumcu’nun sokağında olacak. Anmada solist Ufuk Karakoç’un dinletisi de yer alacak. Ardından da saat 14.30’da, Cebeci Asri Mezarlığı’nda Mumcu’nun anıtmezarı ziyaret edilecek. Günün son etkinliği, saat 16.00’da um:ag tarafından düzenlenen “Uğur Mumcu’yu Anmak” fotoğraf sergisi olacak.

Fikirleriyle aramızda yaşıyor

CHP Münih’in ev sahipliğinde düzenlenen Uğur Mumcu anması Almanya’nın Garching kasabasında gerçekleştirildi. Mumcu anmasında konuşan gazetemiz Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya, “Uğur Mumcu, 1980’lerde yazdığı yazılarda, yaptığı konuşmalarda yargı organlarındaki ve ordudaki siyasal İslamcı kadrolaşmaya dikkati çekmişti. O dönemde Mumcu’nun söylediklerine kulak verilmiş olunsaydı, Türkiye, FETÖ’nün 15 Temmuz darbe girişimi travmasını yaşamayacaktı. Mumcu’nun izinde Cumhuriyet’i yaşatma mücadelesini sürdürüyoruz” dedi.

Etkinliğin açılış konuşmasını yapan CHP Münih Başkanı Gülbey Kılıç da, Almanya’da düzenlenen bir Uğur Mumcu anma toplantısına yoğun katılımın ve ilgi gösterilmesinin, Uğur Mumcu’nun fikir ve görüşlerinin hâlâ yaşadığının kanıtı olduğunu söyledi. Etkinlikte kısa bir konuşma yapan Halk TV Almanya Temsilcisi Oktan Erdikmen ise, “Hayatın her alanında, Uğur Mumcu’nun dürüst, cesur, onurlu yaşam felsefesine uygun hareket etmeliyiz” diye konuştu. Küçükkaya, etkinlik sonunda CHP PM üyesi Eren Erdem’in kitaplarını imzaladı.

Tüm yurtta anma etkinlikleri

Bombalı suikast sonucu katledilen gazetemiz yazarı Uğur Mumcu, ölümünün 26. yılında yurt genelinde düzenlenecek etkinliklerle anılacak.

-ESKİŞEHİR

Mumcu, Odunpazarı Belediyesi tarafından adına açılan Uğur Mumcu Parkı’nda anılacak. Mumcu’nun bombalı saldırıya uğradığı “06 YR 245” plakalı aracının sergilendiği anıtın önünde düzenlenecek olan anma töreni, 13.30’da başlayacak.

Saat 20.00’de Yunus Emre Kültür ve Sanat Merkezi’nde “Şiir ve Müzik Dinletisi” gerçekleştirecek. Şiir ve müzik dinletisine gazetemiz yazarı Ataol Behramoğlu ile Haluk Çetin katılacak.

-ZONGULDAK

24 Ocak’ta Maden Mühendisleri Odası’nda düzenlenecek “Uğur Mumcu Işığında Bugünkü Türkiye” konulu söyleşide gazetemiz yazarı Deniz Yıldırım ve Doç. Dr. Evren Haspolat konuşmacı olarak katılacak.

-ADANA

CHP, ADD, ÇYDD, ile Seyhan ve Çukurova belediyelerinin yanı sıra; bazı STÖ ve demokratik kitle örgütlerinin de katılımıyla 12.00’de Uğur Mumcu Meydanı’nda bulunan Mumcu’nun anıtı önünde tören gerçekleşecek.

Seyhan Belediyesi’nin 19.30’da Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde düzenleyeceği etkinlikte tiyatro sanatçısı Gürsel Fırat’ın, “Uğur Mumcu’ya Aşk ile… Uğurlar Olsun” adlı tek kişilik müzikal gösterisini sahneleyecek.

-KOCAELİ

Atatürkçü Düşünce Dernekleri Kocaeli Örgütleri Uğur Mumcu’nun adını taşıyan parkta saat 12.30’da anma programı ve basın açıklaması yapılacak.

-ÇANAKKALE

24 Ocak saat 18.00’de Türkan Saylan Sosyal Tesisleri’nde “Uğur Mumcu Her Gün Haklı Çıkıyor” paneli düzenlenecek.

Kaynak: Cumhuriyet, Sözcü