Cansever’i Duyumsamak

Sanat duyumsamaktır; özümsemektir varlığın, var olanın ve varoluşun her zerresini. Ve evet, bundan dolayıdır ki en büyük sanatçılar bu duyumsamanın en çok farkında olanlardır, yani en çok duyumsayanlardır.

Tam da bu noktada Edip Cansever’i, cümlelerimin içine davet etmem gerektiğini düşünüyorum. Zira öze dokunan, özden beslenen; yapmacıklıktan uzak, gerçekliğin en derin noktalarından mısralara yansıyan büyük bir sanatçıdır o. Mısralarıyla her tanışmanızda sizi sarsar; önce kendinizi, sonra var olan her şeyi, dünyayı ve en önemlisi de amacı sorgulatır insana. Onu okumak, kara çıplak ayakla basmak gibidir; sıkıcı ve gerçek amacımızdan bizi gitgide uzaklaştıran şu lanet hayat koşullarında, kanıksadığımız “yaşıyoruz” algısını duyumsatır ve insana “Ben gerçekten yaşıyorum.” dedirtir.

Elbette ki tanık göstermeliyim sizlere birkaç Cansever dizesiyle. Neticede hangi cümle daha iyi tarif edebilir ki onu, ondan başka?…

Edip Cansever; “… Bir buluşma yeridir şimdi hüzünlerimiz Biz o renksiz, o yalnız, o sürgün medüzalar Asar söylediklerimizi çeker gideriz Ülkemiz, toprağımız, her şeyimiz Kıyısında camların boz bulanık rakılar … “

Mustafa Karabulut, Edip Cansever’in “Medüza” Şiirine Varoluşçu Bir Bakış adlı makalesinde mezüda (medusa)ların yokluk ülkesine değinerek Edip Cansever’in Medüza şiirinde mitolojik öğelerden beslendiğini vurgulamıştır.

“Medüza ifadesi mitolojik bir imgedir. Medüza, Yunan mitolojisinde saçları yılandan, bakışları korkunç üç kız kardeşten biridir. Bu ifritler uğursuzluk sembolüdür. Bu kızların gözlerine bakanlar taş kesilirler. Bu üç kız kardeşe Gorgolar denir. Gorgoların en azılısı Medüza’dır. “Perseus kafasını kesince akan kanından Pegasos’la Khrysaor doğar.” (Erhat 1989: 219) Bunların ot bitmeyen, çorak ülkeleri vardır ve sadece kan içmekten zevk alırlar. Bunlar aslında bir günah gecesinin ürünleridir. Bunlar insanın unuttuğu, yok farz ettiği veya etmeye çalıştığı gerçeklerinin geri dönerek kendisinden intikam almasını simgeler. İnsan hayatındaki bütün değerleri silerek yaşamını dayanılmaz bir hale getirir.

Ülkemiz, toprağımız sözleri renksiz, kimsesiz ve sürgün Medüzaların ülkesine benzer. Böylece İnsan, yozlaşır ve kısırlaşır. Teknolojik gelişme ve değişmeler insanı zamanla birer Medüza haline getirir. Çünkü Medüzalar dışlanmışlığı, yozlaşmışlığı, kuşatılmışlık ve sürgün oluşu simgeler.

Cansever’in Medüza şiiriyle mitolojinin dışında varoluş kavramıyla da yollarımız kesişmektedir. Zira Edip Cansever’in mısralarının geneline hâkim olan tem, “varoluşçuluk” felsefesidir.

Şiirin son bendindeki “Çizeriz yeryüzünü kaygısız ayaklarla/ Yüzümüzdür bir yağmur ağırlığınca düşer” mısralarında var olma amacında çıkarak dünyayı kendi ayaklarıyla kendine dar eden genelde insana, özelde modern topluma göndermeler yapılmıştır.

KARABULUT Mustafa, Edip Cansever’in “Medüza” Şiirine Varoloşçu Bir Bakış, sy. 154, 2011

“…

Dallar mı kırılmış, sarmaşıklar mı toz içinde

Beklesem hemen gelecek olduğun

Tam öyle olduğun

Oysa hep yanımdasın, seninle her şey yanımda

Kırık dökük de olsa yanımda

Mesela çok sevdiğin bir deniz bile yanımda

O deniz ki aramızda hiç kımıldamadan

Erkeğini iyi tanıyan bir kadın gibi yorgun

…”

Cansever’ in sayfalarında özgürce uçuşan kelimelerinin bir başka tanığıdır “Uzak Yakınlık” şiiri. Mesafelerin uzaklığını yenen anılar, yaşanmışlıklar ustaca, insanın gözüne gözüne sokulmadan, naif bir üslupla işlenmiştir bu şiirde. Can Yücel’in,

“En a mesafe ne Afrika’dır,

Ne Çin, ne Hindistan

Ne seyyareler

Ne de yıldızlar geceleri ışıldayan…

En uzak mesafe iki kafa arasındaki mesafedir

Birbirini anlamayan…” mısralarının bir kanıtıdır adeta.

Daha nice şiiri var aslında şu yazımda paylaşmak istediğim. Ama onu size kendi penceremden tanıtmakla yetinmem gerekiyor çünkü onu ve şiirlerini anlatmaya ne sözcükler ne sayfalar yeter. Ama siz de onun dünyasına adım etmek isterseniz kendi pencerenizden tavsiyemdir:

Yazar:Açelya Öztekin

Edip Cansever “Sonrası Kalır I”
Edip Cansever “Sonrası Kalır II”

Bir Şeyler Yazın...

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

News TR sitesinden daha fazla şey keşfedin

Okumaya devam etmek ve tüm arşive erişim kazanmak için hemen abone olun.

Okumaya devam et