Asgari ücret komisyonu yarın toplanacak. Türkiye diğer ülkelere kıyasla ne durumda, 2021 için talepler neler?
Türkiye’de 2021 yılının asgari ücretini belirleyecek Asgari Ücret Tespit Komisyonu görüşmelere 4 Aralık’ta başladı. Komisyonun ay sonuna kadar bir zam oranı belirlemesi bekleniyor.
Asgari ücret yıllardır enflasyon oranı veya üzerinde artırılıyor.
Fakat Türk Lirası’nın son yıllarda yaşadığı büyük değer kaybı, asgari ücretlilerin alım gücünde ciddi bir gerilemeye yol açtı.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verilerine göre 2020 yılının ilişkin açıklamasında, mevcut brüt 2943 TL ve net 2324 TL asgari ücretin AB üyesi ülkelerine kıyasla çok iyi bir seviyede olduğunu belirtmişti.
Oysa AB ülkeleri arasında sondan üçüncü işte veriler
İŞTE AB ÜLKELERİ 2020 YILI BRÜT ASGARİ ÜCRETLERİ EUROSAT VERİLERİ
EURO KURU DEĞERİ; 6,55 17 ŞUBAT 2020 TARİHİ İTİBARİYLE
1.LÜKSEMBURG 2143 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 14 BİN 36 TL, ASGARİ ÜCRETİN 4,76 KATI
2.İRLANDA 1658 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 10 BİN 859 TL, ASGARİ ÜCRETİN 3,68 KATI
3.HOLLANDA 1635 EURO
TL KARŞILIĞNDA DEĞERİ 10 BİN 709 TL, ASGARİ ÜCRETİN 3,63KATI
4.İNGİLTERE 1597 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 10 BİN 460 TL, ASGARİ ÜCRETİN 3,55 KATI
5.BELÇİKA 1594 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 10 BİN 440 TL, ASGARİ ÜCRETİN 3,54 KATI
6.ALMANYA 1580 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 10 BİN 355 TL, ASGARİ ÜCRETİN 3.51KATI
7.FRANSA 1540 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 10 BİN 80 TL, ASGARİ ÜCRETİN 3.42 KATI
8.İSPANYA 1050 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 6 BİN 877 TL, ASGARİ ÜCRETİN 2,33 KATI
9.SLOVENYA 940 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 6157 TL, ASGARİ ÜCRETİN 2.09KATI
10.MALTA 777 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 5 BİN 89 TL, ASGARİ ÜCRETİN 1,72KATI
11.YUNANİSTAN 758 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 4 BİN 964 TL, ASGARİ ÜCERTİN 1.68 KATI
12.PORTEKİZ 741 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 4 BİN 853 TL, ASGARİ ÜCRETİN 1.64 KATI
13.POLONYA 611 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 4 BİN TL, ASGARİ ÜCRETİN 1.35KATI
14.LİTVANYA 607 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 3 BİN 975 TL, ASGARİ ÜCRETİN 1.35KATI
15.ESTONYA 584 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 3 BİN 825 TL, ASGARİ ÜCRETİN 1.29 KATI
16.SLOVAKYA 580 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 3 BİN 799 TL, ASGARİ ÜCRETİN 1.29 KATI
17.ÇEK CUMHURİYETİ 575 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 3 BİN 766 TL, ASGARİ ÜCRETİN 1.27 KATI
18.HIRVATİSTAN 546 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 3 BİN 576 TL, ASGARİ ÜCRETİN 1.21 KATI
19.MACARİSTAN 487 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 3 BİN 189 TL, ASGARİ ÜCRETİN 1,08 KATI
20.ROMANYA 466 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 3 BİN 52 TL, ASGARİ ÜCRETİN 1,03 KATI
21. TÜRKİYE 448 EURO ASGARİ ÜCRET BRÜT 2940 TL
22.LETONYA 430 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 2 BİN 816 TL
23.BULGARİSTAN 312 EURO
TL KARŞILIĞINDA DEĞERİ 2 BİN 43 TL
Türkiye’de bir asgari ücretlinin brüt maaşı 2016 yılı başında 500 euronun üzerindeyken, 2020 sonunda bu miktar 300 euro seviyelerine geriledi.Hatta 300 avronun altına indi.
Türkiye’de üretilen ve tüketilen pek çok ürünün maliyetinde döviz bazlı girdi (elektrik, petrol, ithal hammadde ve ara maddeler gibi) olduğu için döviz kurundaki artış bu ürünlerin fiyatını artırdı, asgari ücretin ise değerini düşürdü.
Türkiye’de asgari ücret ne kadar olmalı?
Bu soruyu yönelttiğimiz Doç. Dr. Aziz Çelik, asgari ücret belirlenirken enflasyon oranının değil yaşam standartlarının dikkate alınması gerektiğini söylüyor.
Türkiye’de resmi tüketici enflasyonu yıllık yüzde 14. Fakat özellikle asgari ücretli işçilerin harcamalarında daha büyük ağırlığı olan gıda enflasyonu bunun üzerinde.
Çelik dört kişilik bir aile için yoksulluk sınırı 8 bin TL civarındayken asgari ücretin de 4 bin TL civarında olması gerektiğini söylüyor.
Bu 2020 net asgari ücretine yüzde 50’nin üzerinde zam anlamına geliyor.
Peki pandeminin etkilediği ve bazıları batma noktasına gelen şirketler, özellikle de küçük ve orta büyüklükteki işletmeler ile esnaf böylesi bir maaşı karşılayabilir mi?
Çelik, burada devletin devreye girerek asgari ücretten alınan vergileri kaldırmasını, asgari ücretli işçinin işyerine maliyetini de teşviklerle azaltmasını tavsiye ediyor.
Asgari ücretli bir işçi çalıştırmak için işverenin cebinden 2020’de 3.458 TL çıkıyor. Brüt asgari ücret 2.943 TL olurken asgari ücretli bekar ve çocuksuz bir işçinin eline asgari geçim indirimi dahil 2.324 TL net maaş geçiyor.
Çelik pandemi sürecinde devletin aradaki farka yol açan bu vergilerden feragat edebileceğini söylüyor ve ekliyor:
“Asgari ücretteki artışın şöyle bir yararlı tarafı var: Asgari ücretteki artış ekonomide harcamayı artıracak, ekonomiyi canlandıracak bir artıştır. Ekonomik krizin çözülmesi noktasında önemli bir rol oynayabileceğini düşünüyorum.”
İşverenlerin de zor durumda olduğunu söyleyen Çelik, bu durumda yapılması gerekenin asgari ücreti düşük tutmak değil, bir yandan asgari ücreti artırıp diğer yandan da pandemi nedeniyle zor duruma düşen işverenlere destek vermek gerektiğini söylüyor.
Çelik “TÜİK verilerine göre pandemi döneminde sermaye ödemeleri artarken işgücü ödemeleri azaldı. İşçiler ve işverenlerin pandeminden aynı şekilde etkilendiğini öne sürmek mümkün değil” diyor.
Çelik asgari ücretin günümüzdeki seviyesine tarihsel bir perspektif de ekliyor:
“Türkiye’de asgari ücretin alım gücünün en yüksek olduğu yıllardan biri 1978’di. Asgari ücretin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’ya oranı günümüzde de aynı olsaydı bir asgari ücretli bugün 4.900 TL kazanırdı.
“1978’den bu yana işçiler ekonomik büyümeden daha düşük pay aldıkları için bugün bu tabloyla karşı karşıyayız.
“Toplumsal zenginlik eşit olarak paylaşılmadı, gelir eşitsizliği arttı, asgari ücretliler milli gelirdeki artıştan yararlandırılmadı.”
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay geçen yıl belirlenen 2020 asgari ücret seviyesini eleştirmiş, bunun TÜİK verilerine göre bir işçinin aylık gıda harcama rakamının altında olduğunu vurgulamıştı
DİSK verilerine göre Türkiye asgari ücret ile cumhurbaşkanı veya başbakan maaşları arasında en çok fark olan ülkelerden biri. İrlanda’da başbakan asgari ücretin 4 katı, İngiltere ve Yunanistan’da 9 katı maaş alırken Türkiye’de 30 katı maaş alıyor.
DİSK’e göre Türkiye’de asgari ücretin iki katından fazla maaş alan 4,2 milyon kişi bulunurken geri kalan herkes asgari ücretin iki katının altında maaş alıyor.
Doç. Dr. Aziz Çelik, Türkiye’de 958 bin kişinin asgari ücretin yarısından daha az ücret aldığını aktarıyor.
TÜİK‘in Ağustos 2020 verilerine göre iş gücünün yüzde 32,9’u kayıt dışı çalışıyor, ücretli ve maaşlı çalışanlar 2019 verilerine göre yılda ortalama 34 bin, yevmiyeli çalışanlar ise 14 bin TL kazanıyor.
2021 asgari ücreti ne zaman açıklanacak?
Asgari Ücret Tespit Komisyonu 4 Aralık’ta ilk toplantısını gerçekleştirdi.
İkinci toplantı 15 Aralık’ta Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun ev sahipliğinde, üçüncü toplantı ise 22 Aralık’ta Türk-İş’in ev sahipliğinde gerçekleştirilecek.
Üçüncü toplantıdan da karar çıkmaması durumunda Aralık ayının son haftasında yapılacak bir toplantı ile asgari ücretin belirleneceği düşünülüyor.
Bunu beğen:
Beğen Yükleniyor...
İlgili